|
Tijdlijn DDR |
Alle gebeurtenissen, die zich hebben voorgedaan tijdens de regeerperiode v/d voormalige DDR (1949 t/m 1990) zijn in een tijdlijn gerangschikt. Hoe completer de tijdlijn wordt, hoe beter je indruk zal worden met betrekking tot de toedracht voor bepaalde ontwikkelingen in (en rondom) de voormalige DDR.
Met name de gebeurtenissen in 1989 zijn erg intrigerend.
Met name de gebeurtenissen in 1989 zijn erg intrigerend.
|
28 nov - 1 dec 1943
|
De Conferentie van Teheran was een bijeenkomst tussen Stalin, Roosevelt en Churchill, die werd gehouden in de Sovjet-ambassade in Teheran (Iran) van 28 november t/m 1 december 1943.
Deze oorlogsconferentie had tot doel om geallieerde strategie te bepalen tegen nazi-Duitsland. Hierbij stond de discussie om een tweede front in West-Europa te openen centraal. Om Stalins hulp te behouden, offerden de westerse mogendheden de staten in oostelijk Europa op. Dit is tevens de 1e vergadering van de Grote Drie. |
|
4 - 11 februari 1945
|
Op de Conferentie van Jalta kwamen van 4 tot 11 februari 1945 drie geallieerde leiders bij elkaar: Roosevelt van de Verenigde Staten, Churchill van het Verenigd Koninkrijk en Stalin van de Sovjet-Unie. De conferentie vond plaats in de badplaats Jalta op de Krim, en wel in het Livadiapaleis. Deze plaats van samenkomst was gekozen, nadat Stalin had geweigerd zijn grondgebied te verlaten. De nazi's waren bijna verslagen. Het was de tweede van de drie bijeenkomsten in de oorlog door de Grote Drie.
|
|
17 juli - 2 aug 1945
|
De Conferentie van Potsdam werd georganiseerd in Cecilienhof te Potsdam nabij Berlijn, Duitsland van 17 juli tot 2 augustus 1945. Stalin, Attlee en Truman (resp. de Sovjet-Unie, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika) kwamen negen weken na de Duitse capitulatie (7 mei 1945) samen om te beslissen hoe Duitsland moest worden geregeerd.
De conferentie van Potsdam was een vervolg op de conferentie van Jalta en was tevens de laatste bijeenkomst v/d Grote Drie (Sovjet-Unie, Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten). |
|
21 & 22 april 1946
|
Oprichting van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED).
|
|
januari 1949
|
Tijdens het Eerste Partijcongres van de SED wisten de Stalinisten hun partijprogramma door te drukken. Het partijprogramma maakte een einde aan de wereldbeschouwelijke neutraliteit ("eigen weg naar het socialisme") en introduceerde het marxisme-leninisme.
|
|
7 oktober 1949
|
Oprichting van de Deutsche Demokratische Republik (DDR).
|
|
11 oktober 1949
|
Wilhelm Pieck werd president van de DDR en Otto Grotewohl premier.
|
|
25 juli 1950
|
Walter Ulbricht werd tot secretaris-generaal van de SED gekozen. Hij werd hiermee de machtigste man van de partij. De invloed van de beide voorzitters Pieck en Grotewohl nam sterk af (het voorzitterschap van de partij werd in 1954 afgeschaft).
|
|
19 oktober 1950
|
De Volkskammerverkiezingen vonden plaats in de Duitse Democratische Republiek. Het waren de eerste landelijke verkiezingen in DDR die een jaar eerder was opgericht.
|
|
vanaf 1952
|
Het DDR-regiem besloot de grens met de BRD af te grendelen met levensbedreigende versperringen vanwege de zogenaamde Republikflucht.
|
|
in 1952
|
Gedurende de eerste paar jaar van haar bestaan was de DDR een federale staat, met de deelstaten, Länder, Mecklenburg, Saksen-Anhalt, Brandenburg, Thüringen en Saksen. In 1952 werd deze structuur afgeschaft en vervangen door 15 districten, Bezirke, die tot 1990 zouden blijven bestaan. Deze districten werden naar hun belangrijkste stad genoemd. Het doel van de nieuwe grenzen en -namen was om een streep te zetten onder de Duitse geschiedenis en de herinnering aan oude staten zoals Mecklenburg, Brandenburg en Saksen uit te wissen.
|
|
mei 1952
|
De DDR begint de grens Duits-Duitse grens met prikkeldraad en wachttorens af te bakenen.
|
|
17 juni 1953
|
De keiharde stalinistische koers van de SED leidde tot een volksopstand, die met grof geweld werd onderdrukt.
|
|
3 & 4 november 1958
|
Als gevolg v/d vijfde SED-congres werd op 3 & 4 november 1958 een chemieconferentie gehouden in de Leuna-fabrieken onder leiding van het Centraal Comité v/d SED en de Staatsplanningscommissie. Als gevolg hiervan werd een chemieprogramma aangenomen, dat een verdubbeling van de chemische productie in 1965 voorzag.
|
|
7 september 1960
|
Wilhelm Pieck overlijdt in Oost-Berijn en beëindigt hiermee in feite zijn ambtstermijn als staatspresident van de DDR.
|
|
13 augustus 1961
|
Bouw v/d Muur.
|
|
6 november 1961
|
Bouw v/d Muur klaar.
|
|
na 1961
|
Met de bouw van het IJzeren Gordijn en de Berlijnse Muur werd de grens een dodenzone met mijnenvelden en werd het illegaal passeren ervan een levensgevaarlijke arbeid.
|
|
vanaf 1962
|
Vanaf 1962 werd op grote schaal politieke gevangenen door de Bondsrepubliek vrijgekocht uit de DDR.
|
|
in 1962
|
De West-Berlijnse afdeling van de SED werd losgekoppeld van de moederpartij en kreeg de naam Sozialistische Einheitspartei Westberlins (Socialistische Eenheidspartij van West-Berlijn).
|
|
in 1969
|
Het opvallendste overgebleven bouwwerk uit de DDR-tijd is de in 1969 gebouwde, 365 meter hoge tv-toren aan de Alexanderplatz in Berlijn.
|
|
3 mei 1971
|
Walter Ulbricht werd als eerste secretaris aan de kant geschoven en vervangen door Erich Honecker.
|
|
december 1972
|
In haar begin jaren werd de DDR als staat internationaal nauwelijks erkend. De Bondsrepubliek hanteerde tussen 1955 en 1969 de Hallsteindoctrine, die bepaalde dat de Bondsrepubliek geen diplomatieke betrekkingen onderhield met landen die de DDR erkenden. Als enige uitzondering werden diplomatieke betrekkingen met de Sovjet-Unie onderhouden. Een doorbraak werd bereikt met de ondertekening van het Grundlagenvertrag tussen de Bondsrepubliek en de DDR in december 1972. België erkende de DDR diezelfde maand nog.
|
|
5 januari 1973
|
Nederland ging op 5 januari 1973 over tot de erkenning van de DDR.
|
|
18 september 1973
|
Zowel de DDR als de Bondsrepubliek werden beiden lid van de Verenigde Naties.
|
|
1 augustus 1975
|
Presentatie door de Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa van haar slotverklaring, die als de Helsinki-Akkoorden de geschiedenis zijn ingegaan.
|
|
23 april 1976
|
Het Palast der Republik werd op 23 april 1976 geopend aan de Marx-Engels-Platz, de huidige Schloßplatz (nabij Unter den Linden) in het hart van Oost-Berlijn, na een bouwtijd van 32 maanden onder leiding van architect Heinz Graffunder. Het moest een toonbeeld zijn van de vooruitgang van de DDR. Opvallend was het gebouw zeker, met grote goudkleurige spiegelende platen aan de buitenkant. Binnen werd het gebouw met talrijke grote bolvormige lampen verlicht, waardoor het de spotnaam Erichs Lampenladen of Honnies Lampenladen (de lampenwinkel van Erich Honecker) kreeg.
|
|
8 juni 1986
|
De 4-jaarlijkse Volkskammerverkiezing vond plaats. Achteraf gezien bleek dit de laatste verkiezing te zijn. Na de Duitse Hereniging in 1990 verdween de Volkskammer namelijk.
|
|
27 juni 1989
|
Op de weg van Sankt Margarethen im Burgenland (Oostenrijk) naar Sopronkőhida (Hongarije) hebben de Oostenrijkse minister van buitenlandse zaken (Alois Mock) en zijn communistische Hongaarse collega (Gyula Horn) een gat in het grenshek geknipt als teken dat Hongarije van plan was de grenzen te gaan openen.
|
|
19 augustus 1989
|
De Pan-Europese Picknick was een vredesdemonstratie, die werd gehouden op de grens tussen Oostenrijk en communistisch Hongarije, nabij de stad Sopron. Op die dag werd de grens tussen het Communistische Oost-Europa en West-Europa voor het eerst in jaren 3 uur lang opengesteld. In beginsel was de picknick bedoeld voor dorpelingen en families in de directe omgeving om samen te picknicken.
Meer dan zeshonderd burgers van de DDR, als toeristen naar Hongarije overgekomen, maakten van de drie uur gebruik om naar West-Duitsland te vluchten. In aanloop naar 19 augustus hadden organisatoren van de Pan-Europese Picknick folders verspreid waarin de opening van de grens werd aangekondigd. Officieel hadden Hongaarse grensbewakers de opdracht om te voorkomen dat men over de grens zou vluchten, maar zij deden niets aan de stroom vluchtelingen uit de DDR. De demonstratie wordt gezien als een belangrijke gebeurtenis in de politieke ontwikkelingen die uiteindelijk leidden tot de val van het IJzeren Gordijn. |
|
4 september 1989
|
Er vonden in de DDR (met name in de stad Leipzig) elke maandagavond massale geweldloze protestdemonstraties plaats onder de leus "Wir sind das Volk".
|
|
11 september 1989
|
Hongarije opende de grens met Oostenrijk permanent.
|
|
7 oktober 1989
|
Terwijjl de DDR haar 40e verjaardag viert, wordt in de hele DDR gedemonstreerd. In Leipzig worden honden en waterkanonnen ingezet tegen de circa 4.000 demonstranten. Heel veel mensen worden opgepakt.
Gorbatsjov houdt een toespraak in Berlijn voor het Politbüro. |
|
9 oktober 1989
|
Ondanks een grote angst voor een gewapende confrontatie verzamelen zich aansluitend op het gebed om vrede in vijf kerken in Leipzig meer dan 70.000 burgers.
|
|
16 oktober 1989
|
Op deze maandag demonstreren 150.000 mensen. Veel televisieploegen zijn aanwezig.
Zelfs Aktuelle Kamera zendt een kort verslag uit. |
|
18 oktober 1989
|
Egon Krenz bewerkstelligde samen met anderen (o.a. Günter Schabowski) de "val van Erich Honecker". Na de val van Honecker werd Krenz staats- en partijleider.
Dit resulteerde overigens niet in minder demonstraties, deze breiden zich zelfs over het hele land uit. |
|
23 oktober 1989
|
25.000 burger betoogden in Leipzig. Ook in andere steden waren massaprotesten.
|
|
30 oktober 1989
|
"Wir sind das Volk!" De roep van de demonstranten wordt steeds sterker. De demonstratie in Leipzig telt opnieuw circa 300.000 deelnemers, die uit alle hoeken van de DDR naar Leipzig trekken.
|
|
4 november 1989
|
In Oost-Berlijn vond de eerste legale protestdemonstratie plaats met ruim 500.000 betogers.
|
|
6 november 1989
|
De grootste maandagdemonstratie in Leipzig in de stromende regen. Circa 400.000 deelnemers eisen hervormingen.
|
|
7 november 1989
|
De DDR-regering treedt af.
|
|
9 november 1989
|
N.a.v. de 1e legale protestdemonstratie 5 dagen eerder valt de Berlijnse muur, maar ook mede door een communicatiefout van de SED-woordvoerder Günter Schabowski, die alleen soepelere reisregelingen naar het Westen wilde aankondigen om 18.57 uur. Enkele uren later stromen duizenden DDR-burgers al naar de grens met West-Berlijn. Deze gaat onder druk van de bevolking nog vóór 22.00 uur open.
|
|
28 november 1989
|
Bondskanselier Helmut Kohl maakt een tien punten programma bekend voor het overwinnen van de tweedeling van Duitsland.
|
|
1 december 1989
|
De Volkskammer schrapt de leidende rol voor de Stasi uit de grondwet.
|
|
7 december 1989
|
De 'Runde Tisch' (Ronde Tafel) komt voor de eerste keer in (Oost) Berlijn bijeen.
|
|
8 december 1989
|
1e bijzondere SED-partijcongres: Er vond een bijzonder partijcongres plaats bestaande uit 2753 gedelegeerden. Tijdens het congres bleek al snel dat er veel belangrijke beslissingen moesten worden genomen over de hervorming van de partij. Het congres werd daarom uitgesmeerd over 2 sessies.
|
|
16 & 17 december 1989
|
2e bijzondere SED-partijcongres: De tweede sessie van het congres vond plaats op 16 en 17 december. Het Centraal Comité en het Politbureau werden afgeschaft en vervangen door een gewoon partijbestuur (Parteivorstand) en de hervormingsgezinde Gregor Gysi werd tot voorzitter van de partij gekozen.
|
|
18 december 1989
|
Circa 200.000 burgers luiden met de eerste goedgekeurde maandagdemonstratie met kaarsen en fakkels het 'stille einde' in v/d maandagdemonstraties in Leipzig in 1989. De klokken van alle kerken in Leipzig luiden ter nagedachtenis aan de slachtoffers van geestelijke onderdrukking en geweld.
|
|
24 december 1989
|
Opening van de binnengrenzen in Duitsland; visumplicht en verplichte valuta-omwisseling bij reizen naar de DDR komen voor inwoners van West-Duitsland te vervallen.
|
|
5 februari 1990
|
"Deutschland – einig Vaterland!" (Duitsland één vaderland) klinkt het als belangrijkste eis van de ongeveer 100.000 demonstranten in Leipzig.
|
|
februari 1990
|
Men besloot de naam van de SED te wijzigen in Partei des Demokratischen Sozialismus (PDS).
|
|
20 februari 1990
|
Het Nationale Front werd ontbonden en bij de verkiezingen van 1990 deed iedere partij afzonderlijk of in alliantie met één of meerdere andere partijen mee.
|
|
12 maart 1990
|
De laatste maandagdemonstratie in Leipzig: voor de laatste keer met circa 70.000 deelnemers. De burgerbewegingen klagen dat het karakter van de demonstraties veranderd is en de tolerantie verdwenen is.
|
|
18 maart 1990
|
Bij de verkiezingen voor de Volkskammer (Oost-Duitse parlement) behaalde de PDS maar 16.3% van de stemmen.
|
|
april 1990
|
Na de eerste democratische verkiezingen (de Volkskammerwahl) werd de Staatsraad afgeschaft en de functie van president in ere hersteld. Een president werd niet meer gekozen, de taken van het staatshoofd werden tot 3 oktober 1990 waargenomen door de voorzitter van de Volkskammer.
|
|
1 juli 1990
|
De eenwording van Duitsland op valutair, economisch en sociaal vlak treedt in werking. De West-Duitse Mark werd in de DDR ingevoerd en hield de DDR-Mark op te bestaan.
Bij alle uitbetaalpunten vormen zich lange rijen. Tegelijkertijd volgt de invoering v/d sociale markteconomie en de aanpassing van de sociale verzekering van de DDR aan het verzekeringssysteem v/d Bondsrepubliek Duitsland. |
|
22 juli 1990
|
De Volkskammer beslist dat de voormalige vijf deelstaten op het grondgebied van de DDR (Saksen, Thüringen, Saksen-Anhalt, Mecklenburg-Vorpommern, Brandenburg) in ere worden hersteld.
|
|
31 augustus 1990
|
Het herenigingsverdrag wordt in Oost-Berlijn ondertekend.
|
|
12 september 1990
|
De ministers van Buitenlandse Zaken van de vier geallieerden uit de Tweede Wereldoorlog en van de twee Duitse staten ondertekenen in Moskou de soevereiniteitsverklaring voor het verenigde Duitsland.
|
|
3 oktober 1990
|
Hereniging West- en Oost-Duitsland en de formele ontbinding van de DDR.
|
