Tijdlijn DDR
Alle gebeurtenissen vóór, tijdens en na de regeerperiode van de voormalige DDR worden middels een zgn. tijdlijn weergeven. Met name de gebeurtenissen in 1989 zijn erg intrigerend.
28 november - 1 december 1943
Sovjet-ambassade (Teheran, Iran)
Terwijl de 2e wereldoorlog nog in volle gang is, worden er gesprekken gevoerd over de toekomst van Europa door de geallieerde leiders.
De Conferentie van Teheran is een bijeenkomst tussen Stalin (SU), Roosevelt (VS) en Churchill (VK), die wordt gehouden in de Sovjet ambassade in Teheran (Iran).
Het doel van de conferentie is om de geallieerde strategie te bepalen tegen nazi-Duitsland. Hierbij staat de discussie om een 2e front in West-Europa te openen centraal. Om Stalins hulp te behouden, offeren de westerse mogendheden de staten in oostelijk Europa op.
De Conferentie van Teheran is een bijeenkomst tussen Stalin (SU), Roosevelt (VS) en Churchill (VK), die wordt gehouden in de Sovjet ambassade in Teheran (Iran).
Het doel van de conferentie is om de geallieerde strategie te bepalen tegen nazi-Duitsland. Hierbij staat de discussie om een 2e front in West-Europa te openen centraal. Om Stalins hulp te behouden, offeren de westerse mogendheden de staten in oostelijk Europa op.
4 - 11 februari 1945
Livadiapaleis (Livadiya (nabij Jalta), Oekraïne)
De 2e wereldoorlog nadert inmiddels zijn eind en is het een kwestie van tijd, voordat Hitler en nazi-Duitsland gaan capituleren.
Voor de 2e keer komen de drie geallieerde leiders Roosevelt (VS), Churchill (VK) en Stalin (SU) bij elkaar tijdens de Conferentie van Jalta.
De conferentie vind plaats in het Livadiapaleis in de badplaats Jalta op de Krim. Deze locatie wordt gekozen, omdat Stalin weigert zijn grondgebied te verlaten.
Voor de 2e keer komen de drie geallieerde leiders Roosevelt (VS), Churchill (VK) en Stalin (SU) bij elkaar tijdens de Conferentie van Jalta.
De conferentie vind plaats in het Livadiapaleis in de badplaats Jalta op de Krim. Deze locatie wordt gekozen, omdat Stalin weigert zijn grondgebied te verlaten.
30 april 1945
Hoofdstad Berlijn wordt belaagd. De Sovjets hebben inmiddels het stadscentrum bereikt. Het is een kwestie van dagen, voordat ze de bunker van Hitler zullen bereiken.
Dit gegeven is aanleiding voor Adolf Hitler om zelfmoord te plegen in zijn bunker, gezien de oorlog nagenoeg verloren is.
Op diezelfde dag brengt de Sovjet-Unie een groep communistische ballingen van de KPD (zgn. Gruppe Ulbricht o.l.v. Walter Ulbricht) naar het oosten van Duitsland. De groep begint daar met het opbouwen van een communistisch bewind.
Dit gegeven is aanleiding voor Adolf Hitler om zelfmoord te plegen in zijn bunker, gezien de oorlog nagenoeg verloren is.
Op diezelfde dag brengt de Sovjet-Unie een groep communistische ballingen van de KPD (zgn. Gruppe Ulbricht o.l.v. Walter Ulbricht) naar het oosten van Duitsland. De groep begint daar met het opbouwen van een communistisch bewind.
7 - 9 mei 1945
Hoofdkwartier van de Westelijke Geallieerde Strijdkrachten (Reims, Frankrijk)
Na de zelfmoord van Adolf Hitler wordt Karl Dönitz het nieuwe staatshoofd (rijkspresident) en tevens de opperbevelhebber van de strijdkrachten.
Op 7 mei 1945 geeft hij Alfred Jodl opdracht om 02:41 uur in de ochtend de Duitse overgave te tekenen in Reims voor de onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse strijdkrachten aan de geallieerden.
Op 8 mei wordt nogmaals een capitulatie ondertekend, speciaal voor de Sovjet strijdkrachten in aanwezigheid van generaal Georgi Zjoekov.
Omdat de Sovjet-Unie ten oosten van Duitsland ligt, duurt het overigens tot 9 mei 1945 lokale tijd in Moskou, totdat de Duitse militaire overgave officieel een feit is, waardoor Rusland en veel andere Europese landen ten oosten van Duitsland hun dag van overwinning vieren op 9 mei.
Op 7 mei 1945 geeft hij Alfred Jodl opdracht om 02:41 uur in de ochtend de Duitse overgave te tekenen in Reims voor de onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse strijdkrachten aan de geallieerden.
Op 8 mei wordt nogmaals een capitulatie ondertekend, speciaal voor de Sovjet strijdkrachten in aanwezigheid van generaal Georgi Zjoekov.
Omdat de Sovjet-Unie ten oosten van Duitsland ligt, duurt het overigens tot 9 mei 1945 lokale tijd in Moskou, totdat de Duitse militaire overgave officieel een feit is, waardoor Rusland en veel andere Europese landen ten oosten van Duitsland hun dag van overwinning vieren op 9 mei.
17 juli - 2 augustus 1945
Slot Cecilienhof (Potsdam, Duitsland)
Stalin (SU), Attlee (VK) en Truman (VS) komen negen weken na de Duitse capitulatie samen om te beslissen hoe Duitsland verder moet worden geregeerd.
Hier wordt o.a. besloten om de bezette Duitse gebieden op te delen in vier gebieden. Ook hoofdstad Berlijn moet vanuit strategische overwegingen in 4 sectoren worden gedeeld.
De Conferentie van Potsdam wordt georganiseerd in Cecilienhof te Potsdam nabij Berlijn, Duitsland.
Hier wordt o.a. besloten om de bezette Duitse gebieden op te delen in vier gebieden. Ook hoofdstad Berlijn moet vanuit strategische overwegingen in 4 sectoren worden gedeeld.
De Conferentie van Potsdam wordt georganiseerd in Cecilienhof te Potsdam nabij Berlijn, Duitsland.
21 - 22 april 1946
Admiralspalast (Berlijn, Duitsland)
Oprichting Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED).
De Sovjet-Unie dwingt de Kommunistische Partei Deutschlands (KPD) en de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD) tot een fusie wat leidt tot het ontstaan van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED).
De Sovjet-Unie dwingt de Kommunistische Partei Deutschlands (KPD) en de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD) tot een fusie wat leidt tot het ontstaan van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED).
20 juni 1948
De westerse geallieerden voeren in de West-Duitse gebieden de D-Mark in.
De Sovjets reageren hier drie dagen later op door in de Sovjet bezettingszones in Duitsland de Ostmark te introduceren.
De Sovjets reageren hier drie dagen later op door in de Sovjet bezettingszones in Duitsland de Ostmark te introduceren.
24 juni 1948
Begin van de Blokkade van Berlijn, die aanhoudt tot 12 mei 1949.
De blokkade is een reactie van de Sovjets op de invoering van de D-mark in de westelijke bezettingszones van Duitsland. Gedurende de blokkade wordt West-Berlijn via een luchtbrug bevoorraad.
Bij de Blokkade van Berlijn worden de weg-, spoor- en binnenvaartverbindingen tussen de westelijke bezettingszones van Duitsland en West-Berlijn door de Sovjet-Unie afgesloten.
De blokkade is een reactie van de Sovjets op de invoering van de D-mark in de westelijke bezettingszones van Duitsland. Gedurende de blokkade wordt West-Berlijn via een luchtbrug bevoorraad.
Bij de Blokkade van Berlijn worden de weg-, spoor- en binnenvaartverbindingen tussen de westelijke bezettingszones van Duitsland en West-Berlijn door de Sovjet-Unie afgesloten.
25 - 28 januari 1949
Gebouw van de Deutsche Wirtschaftskommission (DWK), Leipziger Straße (Oost-Berlijn, Sovjet Bezettingszone)
Tijdens het Eerste Partijcongres van de SED weten de Stalinisten hun partijprogramma door te drukken. Het partijprogramma maakt een einde aan de wereldbeschouwelijke neutraliteit ("eigen weg naar het socialisme") en introduceert het marxisme-leninisme.
23 mei 1949
Museum Alexander Koening, (Bonn am Rhein, Britse Bezettingszone)
Oprichting Bundesrepublik Deutschland (BRD).
7 oktober 1949
Gebouw van de Deutsche Wirtschaftskommission (DWK), Leipziger Straße (Oost-Berlijn, Sovjet Bezettingszone)
Oprichting Deutsche Demokratische Republik (DDR).
11 oktober 1949
Gebäude der Deutsche Wirtschaftskommission (DWK), Leipziger Straße (Oost-Berlijn, Sovjet Bezettingszone)
25 juli 1950
Walter Ulbricht
Walter Ulbricht wordt tot secretaris-generaal van de SED gekozen. Hij wordt hiermee de machtigste man van de partij. De invloed van de beide voorzitters Pieck en Grotewohl neemt hierdoor sterk af.
19 oktober 1950
Vergadering van de volksvertegenwoordiging in het Palast der Republik (Oost-Berlijn, DDR)
De Volkskammerverkiezingen vinden plaats in de Duitse Democratische Republiek. Het zijn de eerste landelijke verkiezingen in DDR, die pas een jaar eerder is opgericht.
vanaf 1952
Het DDR-regime besluit om de grens met de BRD af te grendelen met levensbedreigende versperringen n.a.v. de zgn. Republikflucht.
in 1952
Gedurende de eerste paar jaar van haar bestaan is de DDR een federale staat, met de deelstaten, Länder, Mecklenburg, Saksen-Anhalt, Brandenburg, Thüringen en Saksen.
In 1952 wordt deze structuur afgeschaft en vervangen door 15 districten (Bezirke), die tot 1990 zullen blijven bestaan. Deze districten worden naar hun belangrijkste stad genoemd.
Het doel v/d nieuwe grenzen en grensnamen is om een streep te zetten onder de Duitse geschiedenis en de herinnering aan oude staten zoals Mecklenburg, Brandenburg en Saksen uit te wissen.
In 1952 wordt deze structuur afgeschaft en vervangen door 15 districten (Bezirke), die tot 1990 zullen blijven bestaan. Deze districten worden naar hun belangrijkste stad genoemd.
Het doel v/d nieuwe grenzen en grensnamen is om een streep te zetten onder de Duitse geschiedenis en de herinnering aan oude staten zoals Mecklenburg, Brandenburg en Saksen uit te wissen.
mei 1952
Duits-Duitse grens (foto: www.hanshirsch.com)
De DDR begint de grens Duits-Duitse grens met prikkeldraad en wachttorens af te bakenen.
17 juni 1953
Demonstranten gooien stenen naar Russische tanks (Oost-Berlijn, DDR)
De keiharde stalinistische koers van de SED leidt tot een volksopstand, die met grof geweld werd onderdrukt.
december 1955
Walter Hallstein
De hallsteindoctrine wordt in december 1955 door de Duitse parlement aangenomen.
Dit is een politieke doctrine, dat inhoudt, dat er volgens de BRD geen diplomatieke betrekkingen mogen worden onderhouden met landen die de DDR erkennen of daartoe overgaan.
Dit is een politieke doctrine, dat inhoudt, dat er volgens de BRD geen diplomatieke betrekkingen mogen worden onderhouden met landen die de DDR erkennen of daartoe overgaan.
3 & 4 november 1958
Chemieconferentie Leuna-fabriek (Leuna, DDR)
Onder leiding van het Centraal Comité van de SED en de Staatsplanningscommissie wordt een chemieconferentie gehouden in de Leuna-fabrieken. Als gevolg hiervan wordt een chemieprogramma aangenomen, dat voorziet in een verdubbeling van de chemische productie in 1965.
7 september 1960
Opgebaarde lichaam van WIlhelm Pieck in het Haus am Werderschen Markt (Oost-Berlijn, DDR)
Wilhelm Pieck overlijdt in Oost-Berlijn en beëindigt hiermee in feite zijn ambtstermijn als staatspresident van de DDR.
13 augustus 1961
Bouw van de Berlijnse Muur (1e generatie) ter hoogte van de Bernauer Straße (Oost-Berlijn, DDR)
Start van de bouw van de Muur.
6 november 1961
Westzijde Berlijnse Muur rond 1961 (Oost-Berlijn, DDR)
Bouw van de Muur klaar.
na 1961
Met de bouw van het IJzeren Gordijn en de Berlijnse Muur wordt de grens een dodenzone met mijnenvelden en wordt het illegaal passeren ervan een levensgevaarlijke arbeid.
vanaf 1962
Glienicker Brücke (Potsdam, DDR)
Vanaf 1962 worden op grote schaal politieke gevangenen door de Bondsrepubliek vrijgekocht uit de DDR.
in 1962
Vlag van de Socialistische Eenheidspartij van West-Berlijn
De West-Berlijnse afdeling van de SED wordt losgekoppeld van de moederpartij en krijgt de naam Sozialistische Einheitspartei Westberlins (Socialistische Eenheidspartij van West-Berlijn).
26 juni 1963
Toespraak van de Amerikaanse president John F. Kennedy, (West-Berlijn, BRD)
Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog bezoekt de Amerikaanse president John F. Kennedy West-Berlijn, waar hij zijn solidariteit met de inwoners van Berlijn betuigt.
Bij de Berlijnse Muur spreekt de Amerikaanse president John F. Kennedy de beroemde woorden uit: ‘Ich bin ein Berliner’.
Bij de Berlijnse Muur spreekt de Amerikaanse president John F. Kennedy de beroemde woorden uit: ‘Ich bin ein Berliner’.
in 1969
Bouw 365 meter hoge tv-toren aan de Alexanderplatz in Berlijn.
maart 1970
De Top van Erfurt met links Willi Stoph (Voorzitter Ministerraad DDR) en rechts Willy Brandt (bondskanselier BRD) (Erfurt, DDR)
Willy Brandt treedt aan als Bondskanselier van de BRD. Hij voert een politiek van toenadering tot de DDR (Neue Ostpolitik).
3 mei 1971
Erich Honecker (secretaris-generaal v/h centraal comité v/d SED (1971 - 1989)
Walter Ulbricht wordt aan de kant geschoven en vervangen door Erich Honecker als secretaris-generaal van het Centraal Comité van de SED.
21 december 1972
West- en Oost-Duitsland sluiten een verdrag over de onderlinge betrekkingen en de erkenning van de Duits-Duitse grenzen.
Er worden wederzijds permanente vertegenwoordigers uitgewisseld.
Er worden wederzijds permanente vertegenwoordigers uitgewisseld.
5 januari 1973
Voormalig DDR-ambassade op de Andries Bickerweg 6 (Den Haag)
Nederland erkent de DDR. In Den Haag komt een Oost-Duitse ambassade.
18 september 1973
Hoofdgebouw Verenigde Naties (New York, VS)
Zowel de BRD als de DDR treden toe tot de Verenigde Naties. Dit jaar wordt de DDR internationaal erkend als staat.
1 augustus 1975
Ondertekening van de slotverklaring door o.a. de president van de Verenigde Staten Gerald Ford (Helsinki, Finland)
Presentatie van haar slotverklaring door de Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa, die als de Helsinki-Akkoorden de geschiedenis zijn ingegaan.
23 april 1976
Marx-Engels-Platz (tegenwoordig Schloßplatz), (Oost-Berlijn, Duitsland)
Het Palast der Republik wordt op 23 april 1976 geopend aan de Marx-Engels-Platz, de huidige Schloßplatz (nabij Unter den Linden)
Het moet een toonbeeld zijn van de vooruitgang van de DDR. Binnen wordt het gebouw met talrijke grote bolvormige lampen verlicht, waardoor het de spotnaam Erichs Lampenladen of Honnies Lampenladen (de lampenwinkel van Erich Honecker) krijgt.
Het moet een toonbeeld zijn van de vooruitgang van de DDR. Binnen wordt het gebouw met talrijke grote bolvormige lampen verlicht, waardoor het de spotnaam Erichs Lampenladen of Honnies Lampenladen (de lampenwinkel van Erich Honecker) krijgt.
16 november 1976
Legendarische concert van Wolf Biermann in de Kölner Sporthalle op 13 november 1976 (3 dagen, voordat zijn staatsburgerschap werd afgenomen door de DDR) (Keulen, BRD)
Wolf Biermann (een populaire protestzanger) mag niet meer de DDR in en verliest zijn staatsburgerschap. Er breken grote protesten uit tegen het DDR-regime, de grootste sinds 1953.
8 juni 1986
Verkiezingsleuzen n.a.v. de 4-jaarlijkse parlementsverkiezingen
De 4-jaarlijkse Volkskammerverkiezing vindt plaats. Achteraf gezien blijkt dit de laatste verkiezing te zijn. Na de Duitse Hereniging in 1990 verdwijnt de Volkskammer namelijk.
12 juni 1987
Toespraak Ronald Reagan, (West-Berlijn, BRD)
President van de VS Ronald Reagan roept vanaf een platform nabij de Brandenburger Tor (met uitzicht op de Muur) de Sovjet-president Michail Gorbatsjov op om de Muur neer te halen ("Mr. Gorbachev, tear down this wall!").
17 januari 1988
Zgn. "Kampfdemonstration" ter ere van Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg (Oost-Berlijn, DDR)
Op 17 januari 1988 werd de jaarlijkse "strijddemonstratie" in Oost-Berlijn ter ere van de socialisten Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht aangegrepen door diverse oppositieleden om met hun eigen spandoeken deel te nemen.
De Stasi was reeds op de hoogte en had zich voorbereid hierop door prominente oppositieleden vooraf te arresteren en geruchten te verspreiden, dat mogelijke demonstranten hard zouden worden aangepakt.
Daarnaast werden buitengewoon veel beveiligers geplaatst, die onmiddellijk ingrepen, toen de spandoeken omhoog gingen.
De Stasi was reeds op de hoogte en had zich voorbereid hierop door prominente oppositieleden vooraf te arresteren en geruchten te verspreiden, dat mogelijke demonstranten hard zouden worden aangepakt.
Daarnaast werden buitengewoon veel beveiligers geplaatst, die onmiddellijk ingrepen, toen de spandoeken omhoog gingen.
2 mei 1989
Het knippen van de prikkeldraad door Hongaarse soldaten bij de wachttoren bij Hegyeshalom bij de Oostenrijkse-Hongaarse grens.
Hongarije begon op 2 mei 1989 met de ontmanteling van de eerste installaties aan de grens met Oostenrijk, beter bekend als het IJzeren Gordijn, die de westerse wereld van de communistische wereld scheidde na de Tweede Wereldoorlog.
7 mei 1989
Kritische burgers, die het tellen v/d stemmen in de gaten houden in een Oost-Berlijns stembureau.
Bij de Oost-Duitse verkiezingen voor de gemeenteraad op 7 mei 1989 behalen de SED en coalitiepartijen het ‘slechtste’ resultaat uit de DDR-geschiedenis: 98,85 procent.
Dissidenten en critici van het regime, waaronder de kerken, verwijten de SED de uitslag grondig te hebben gemanipuleerd. In Leipzig komt het tot flinke demonstraties.
Dissidenten en critici van het regime, waaronder de kerken, verwijten de SED de uitslag grondig te hebben gemanipuleerd. In Leipzig komt het tot flinke demonstraties.
27 juni 1989
Het symbolisch doorknippen v/d grensversperring tussen Sopronkőhida (Hongarije) en Sankt Margarethen im Burgenland (Oostenrijk) door de ministers van Buitenlandse Zaken van beide landen
Op de weg van Sankt Margarethen im Burgenland (Oostenrijk) naar Sopronkőhida (Hongarije) hebben de Oostenrijkse minister van buitenlandse zaken (Alois Mock) en zijn communistische Hongaarse collega (Gyula Horn) een gat in het grenshek geknipt als teken dat Hongarije van plan is de grenzen te gaan openen.
Overigens was de grens al officieus geopend op 2 mei 1989 door Hongaarse grensposten. Het gezamenlijk knippen van een gat in het ijzerdraad door de Hongaarse en Oostenrijkse ministers van Buitenlandse Zaken op 27 juni 1989 was een symbolische daad. als teken dat de scheiding tussen Oost en West spoedig ten einde zou komen.
Overigens was de grens al officieus geopend op 2 mei 1989 door Hongaarse grensposten. Het gezamenlijk knippen van een gat in het ijzerdraad door de Hongaarse en Oostenrijkse ministers van Buitenlandse Zaken op 27 juni 1989 was een symbolische daad. als teken dat de scheiding tussen Oost en West spoedig ten einde zou komen.
19 augustus 1989
De Pan-Europese Picknick is een vredesdemonstratie, die wordt gehouden op de grens tussen Oostenrijk en communistisch Hongarije, nabij de stad Sopron. Op die dag wordt de grens tussen het Communistische Oost-Europa en West-Europa voor het eerst in jaren 3 uur lang opengesteld. In beginsel is de picknick bedoeld voor dorpelingen en families in de directe omgeving om samen te picknicken.
Meer dan zeshonderd burgers van de DDR (als toeristen naar Hongarije overgekomen) maken van de drie uur gebruik om naar West-Duitsland te vluchten. In aanloop naar 19 augustus hebben organisatoren van de Pan-Europese Picknick folders verspreid waarin de opening van de grens wordt aangekondigd. Officieel hebben Hongaarse grensbewakers de opdracht om te voorkomen dat men over de grens gaat vluchten, maar zij doen niets aan de stroom vluchtelingen uit de DDR.
De demonstratie wordt gezien als een belangrijke gebeurtenis in de politieke ontwikkelingen, die uiteindelijk zullen leiden tot de val van het IJzeren Gordijn.
Meer dan zeshonderd burgers van de DDR (als toeristen naar Hongarije overgekomen) maken van de drie uur gebruik om naar West-Duitsland te vluchten. In aanloop naar 19 augustus hebben organisatoren van de Pan-Europese Picknick folders verspreid waarin de opening van de grens wordt aangekondigd. Officieel hebben Hongaarse grensbewakers de opdracht om te voorkomen dat men over de grens gaat vluchten, maar zij doen niets aan de stroom vluchtelingen uit de DDR.
De demonstratie wordt gezien als een belangrijke gebeurtenis in de politieke ontwikkelingen, die uiteindelijk zullen leiden tot de val van het IJzeren Gordijn.
4 september 1989
Voor de Nikolaikirche (Leipzig, DDR)
Er vinden in de DDR (met name in de stad Leipzig) elke maandagavond massale geweldloze protestdemonstraties plaats onder de leus "Wir sind das Volk".
Het doel van de demonstraties zijn in eerste instantie om het vrij mogen reizen onder de aandacht te brengen. Hierna groeien de demonstraties uit tot protesten tegen het communistische regime.
Het doel van de demonstraties zijn in eerste instantie om het vrij mogen reizen onder de aandacht te brengen. Hierna groeien de demonstraties uit tot protesten tegen het communistische regime.
11 september 1989
Hongarije besluit om de westgrens naar Oostenrijk open te zetten voor Oost-Duitse vakantiegangers. De westgrens gaat na een tijd volledig open. De West-Duitse ambassades in Praag en Warschau stromen meermalen vol met Oost-Duitse vluchtelingen, die toegelaten worden tot de Bondsrepubliek. In september komt de eerste groep van 3.000 personen naar de BRD.
7 oktober 1989
Terwijl de DDR haar 40e verjaardag viert, wordt in de hele DDR gedemonstreerd. In Leipzig worden honden en waterkanonnen ingezet tegen de circa 4.000 demonstranten. Heel veel mensen worden opgepakt.
Gorbatsjov houdt een toespraak in Berlijn voor het Politbüro.
Gorbatsjov houdt een toespraak in Berlijn voor het Politbüro.
9 oktober 1989
Montagsdemonstrationen (Leipzig, DDR)
Ondanks een grote angst voor een gewapende confrontatie verzamelen zich aansluitend op het gebed om vrede in vijf kerken in Leipzig meer dan 70.000 burgers.
Het SED-regime treedt ondanks de massale troepenmacht in Leipzig niet op tegen de (op dat moment nog) grootste demonstratie uit de geschiedenis van de DDR (100.000 mensen). De demonstranten eisen hervormingen en een zekere mate van democratisering van hun staat.
Het SED-regime treedt ondanks de massale troepenmacht in Leipzig niet op tegen de (op dat moment nog) grootste demonstratie uit de geschiedenis van de DDR (100.000 mensen). De demonstranten eisen hervormingen en een zekere mate van democratisering van hun staat.
16 oktober 1989
Montagsdemonstrationen (Leipzig, DDR)
Op deze maandag demonstreren 150.000 mensen. Veel televisieploegen zijn aanwezig. Zelfs Aktuelle Kamera zendt een kort verslag uit.
18 oktober 1989
West-Duitse nieuwsprogramma Tagesschau
Egon Krenz bewerkstelligt samen met anderen (o.a. Günter Schabowski) de "val van Erich Honecker". Na de val van Honecker wordt Egon Krenz staats- en partijleider.
Dit resulteert overigens niet in minder demonstraties, deze breiden zich zelfs over het hele land uit.
Dit resulteert overigens niet in minder demonstraties, deze breiden zich zelfs over het hele land uit.
23 oktober 1989
Montagsdemonstrationen (Leipzig, DDR)
25.000 burger betogen in Leipzig. Ook in andere steden zijn er massaprotesten.
30 oktober 1989
Demonstratie voor het stadhuis van Plauen (Plauen, DDR)
"Wir sind das Volk!" De roep van de demonstranten wordt steeds sterker. De demonstratie in Leipzig telt opnieuw circa 300.000 deelnemers, die uit alle hoeken van de DDR naar Leipzig trekken.
4 november 1989
Demonstratie (Oost-Berlijn, DDR)
In Oost-Berlijn vindt de eerste legale protestdemonstratie plaats met ruim 500.000 betogers voor vrije verkiezingen en de vrijheid van drukpers, vergadering en meningsuiting.
6 november 1989
Publicatie ontwerp nieuwe reiswet
Op 6 november publiceert het SED-regime het ontwerp voor een nieuwe reiswet. Hierin wordt bepaald dat alle burgers van de DDR het recht hebben om gedurende één maand per jaar zonder harde valuta naar het buitenland te reizen, mits zij in het bezit zijn van een geldig paspoort en visum. De bevolking heeft vier weken om het te bespreken.
Nadat het ontwerp van de nieuwe reiswet op felle kritiek stuit en de Tsjecho-Slowaakse leiding via diplomatieke kanalen steeds scherper protesteerde tegen het vertrek van DDR-burgers via hun land, besluit het Politbureau op 7 november om met een regeling voor permanent vertrek te komen.
Nadat het ontwerp van de nieuwe reiswet op felle kritiek stuit en de Tsjecho-Slowaakse leiding via diplomatieke kanalen steeds scherper protesteerde tegen het vertrek van DDR-burgers via hun land, besluit het Politbureau op 7 november om met een regeling voor permanent vertrek te komen.
7 november 1989
West-Duitse nieuwsprogramma Tagesschau
De DDR-regering treedt af.
9 november 1989
De Berlijnse muur valt!
Politburo-woordvoerder Schabowski stelt (mede door een communicatiefout) tijdens een ingelaste persconferentie om 18.57 uur, dat Oost-Duitse burgers binnenkort zonder visum naar het Westen mogen reizen.
Op de vraag per wanneer dit van kracht gaat, antwoord Schabowski: “Das tritt nach meiner Kenntnis ... ist das sofort, unverzüglich.” ("Bij mijn weten... gebeurt dat meteen, onbeschroomd."
Enkele uren later stromen duizenden DDR-burgers al naar de grens met West-Berlijn, die nog vóór 22.00 uur open gaat onder druk van de bevolking.
Politburo-woordvoerder Schabowski stelt (mede door een communicatiefout) tijdens een ingelaste persconferentie om 18.57 uur, dat Oost-Duitse burgers binnenkort zonder visum naar het Westen mogen reizen.
Op de vraag per wanneer dit van kracht gaat, antwoord Schabowski: “Das tritt nach meiner Kenntnis ... ist das sofort, unverzüglich.” ("Bij mijn weten... gebeurt dat meteen, onbeschroomd."
Enkele uren later stromen duizenden DDR-burgers al naar de grens met West-Berlijn, die nog vóór 22.00 uur open gaat onder druk van de bevolking.
28 november 1989
West-Duitse regering in de Bundeshaus (Bonn, BRD)
Bondskanselier Helmut Kohl maakt zijn zogenaamde tienpuntenplan bekend om de eerste stap te zetten naar de éénwording van de twee Duitslanden.
1 december 1989
Volkskammer (Oost-Berlijn, DDR)
De Volkskammer schrapt de leidende rol voor de SED uit de grondwet.
3 december 1989
Enkele dagen nadat de leidende rol van de SED uit de Oost-Duitse grondwet is geschrapt, treden SED-secretaris Egon Krenz, het Politbureau en het Centraal Comité van de SED af.
7 december 1989
1e Ronde Tafel-bijeenkomst in het Bonhoefferhuis v/d protestantse kerk in de Friedrichstraße in Berlijn-Mitte (Oost-Berlijn, DDR)
De 'Runde Tisch' (Ronde Tafel) (een reeks vergaderingen, tijdens de vreedzame revolutie in Oost-Duitsland eind 1989 en begin 1990) komt voor de eerste keer in Oost-Berlijn bijeen.
8 december 1989
1e bijzondere SED-partijcongres
Er vindt een bijzonder partijcongres plaats bestaande uit 2753 gedelegeerden. Tijdens het congres blijkt al snel, dat er veel belangrijke beslissingen moeten worden genomen over de hervorming van de partij. Het congres wordt daarom uitgesmeerd over 2 sessies.
Er vindt een bijzonder partijcongres plaats bestaande uit 2753 gedelegeerden. Tijdens het congres blijkt al snel, dat er veel belangrijke beslissingen moeten worden genomen over de hervorming van de partij. Het congres wordt daarom uitgesmeerd over 2 sessies.
16 & 17 december 1989
2e bijzondere SED-partijcongres
De tweede sessie van het congres vind plaats op 16 en 17 december.
Het Centraal Comité en Politbureau worden afgeschaft en vervangen door een gewoon partijbestuur (Parteivorstand) en de hervormingsgezinde Gregor Gysi wordt tot voorzitter van de partij gekozen.
De tweede sessie van het congres vind plaats op 16 en 17 december.
Het Centraal Comité en Politbureau worden afgeschaft en vervangen door een gewoon partijbestuur (Parteivorstand) en de hervormingsgezinde Gregor Gysi wordt tot voorzitter van de partij gekozen.
18 december 1989
Circa 200.000 burgers luiden met de eerste goedgekeurde maandagdemonstratie met kaarsen en fakkels het 'stille einde' in van de maandagdemonstraties in Leipzig in 1989.
De klokken van alle kerken in Leipzig luiden ter nagedachtenis aan de slachtoffers van geestelijke onderdrukking en geweld.
De klokken van alle kerken in Leipzig luiden ter nagedachtenis aan de slachtoffers van geestelijke onderdrukking en geweld.
24 december 1989
Opening van de binnengrenzen in Duitsland; visumplicht en verplichte valuta omwisseling bij reizen naar de DDR komen voor inwoners van West-Duitsland te vervallen.
5 februari 1990
"Deutschland – einig Vaterland!" (Duitsland één vaderland) klinkt het als belangrijkste eis van de ongeveer 100.000 demonstranten in Leipzig.
februari 1990
Links logo SED - rechts logo PDS
Besloten wordt om de naam van de SED te wijzigen in Partei des Demokratischen Sozialismus (PDS).
20 februari 1990
Het Nationale Front werd ontbonden en bij de verkiezingen van 1990 deed iedere partij afzonderlijk of in alliantie met één of meerdere andere partijen mee.
12 maart 1990
De laatste maandagdemonstratie in Leipzig: voor de laatste keer met circa 70.000 deelnemers. De burgerbewegingen klagen dat het karakter van de demonstraties veranderd is en de tolerantie verdwenen is.
18 maart 1990
Bij de verkiezingen voor de Volkskammer (Oost-Duitse parlement) behaalde de PDS maar 16.3% van de stemmen.
april 1990
Na de eerste democratische verkiezingen (de Volkskammerwahl) werd de Staatsraad afgeschaft en de functie van president in ere hersteld. Een president werd niet meer gekozen, de taken van het staatshoofd werden tot 3 oktober 1990 waargenomen door de voorzitter van de Volkskammer.
1 juli 1990
De eenwording van Duitsland op valutair, economisch en sociaal vlak treedt in werking. De West-Duitse Mark werd in de DDR ingevoerd en hield de DDR-Mark op te bestaan.
Bij alle uitbetaalpunten vormen zich lange rijen. Tegelijkertijd volgt de invoering van de sociale markteconomie en de aanpassing van de sociale verzekering van de DDR aan het verzekeringssysteem van de Bondsrepubliek Duitsland.
Bij alle uitbetaalpunten vormen zich lange rijen. Tegelijkertijd volgt de invoering van de sociale markteconomie en de aanpassing van de sociale verzekering van de DDR aan het verzekeringssysteem van de Bondsrepubliek Duitsland.
22 juli 1990
De Volkskammer beslist dat de voormalige vijf deelstaten op het grondgebied van de DDR (Mecklenburg-Vorpommern, Thüringen, Saksen, Saksen-Anhalt, Brandenburg) in ere worden hersteld.
31 augustus 1990
West-Duitse nieuwsprogrammaTagesschau
Het herenigingsverdrag wordt in Oost-Berlijn ondertekend.
12 september 1990
(Moskou, Sovjet-Unie)
De ministers van Buitenlandse Zaken van de vier geallieerden uit de Tweede Wereldoorlog en van de twee Duitse staten ondertekenen in Moskou de soevereiniteitsverklaring (het zgn. "2+4"-verdrag) voor het verenigde Duitsland.
3 oktober 1990
Bondsdag (Berlijn, Duitsland)
Hereniging West- en Oost-Duitsland en de formele ontbinding van de DDR.
