Alledag in de DDR

home> alledag in de ddr

Alledaagse leven in de DDR

In dit hoofdstuk ligt de nadruk op het dagelijkse leven van de Oost-Duitsers. Er wordt o.a. gekeken wat voor muziek ze luisterden, waar ze op vakantie gingen, maar ook hoe ze gingen winkelen en wat voor televisieprogramma's ze keken.

Net even anders

Hoewel alles op 't oog wel een beetje hetzelfde was in de DDR, was het toch allemaal net even iets anders.

Levi's jeans, hotdogs, Coca-Cola en Nutella waren strikt verboden in de voormalige DDR. In plaats daarvan had je Boxer jeans, Ketwurst, Vita Cola en Nudossi chocopasta, wat in feite inferieure kopieën waren van de originelen.

Schlangestehen

Eén van de meest kenmerkende beelden op tv, die mij bij zijn gebleven uit mijn jeugd, zijn wel de lange rijen met mensen voor de winkels in Oostbloklanden, het zgn. schlangestehen (vertaald: in de rij wachten).

Hoewel de schappen doorgaans vol waren in de winkels, was het assortiment erg beperkt. Je had maar één soort boter, melk of suiker. Mensen zochten (vaak tevergeefs) naar schaarse, dan wel hoogwaardige (eind)producten zoals verzorgingsproducten, sigaretten, panty's en/of koffie, maar ook naar grondstoffen zoals staal, cacao, vlees en (tropisch) fruit.

Dit resulteerde in een schaduwhandel in schaarse, maar gewilde producten. Deze zgn. "Bückware" werden door de verkoopsters onderin de toonbank apart gehouden. Met name technische apparatuur waren erg schaars.

Geruchten over de komst van schaarse producten in de schappen zorgden binnen zeer korte tijd voor lange wachtrijen rondom de winkels. Voorbijgangers gingen vaak zonder enige aanleiding aansluiten in deze rijen in de hoop iets nuttigs "op de kop te kunnen tikken". Als datgene (waarvoor ze in de rij hadden gewacht) niet voldeed aan de verwachtingen, konden ze deze altijd nog als ruilmiddel gebruiken.

Schlangestehen

Kwaliteit

De kwaliteit van Oost-Duitse producten was doorgaans minder dan die van westerse producten. Als het even kon, kochten Oost-Duitsers dus de westerse varianten. Overigens was dit vooral weggelegd voor veelverdieners zoals hoge partijfunctionarissen of bestuurders. Het merendeel van de Oost-Duitsers moesten het doen met overwegend inferieure producten.

Zelf repareren

Vanwege de inferieure kwaliteit gingen producten wel eens kapot. Dit gold niet alleen voor kleding, maar bijvoorbeeld ook voor de televisie of auto. Gezien reserveonderdelen niet altijd voorradig waren, waren Oost-Duitsers vaak op zich zelf aangewezen om eenvoudige reparaties uit te voeren.

Afrondend

Overigens heb ik begrepen, dat de meeste DDR-burgers vrij tevreden waren met hun leven en ondervonden nauwelijks hinder van de beperkingen, die de DDR met zich meebracht.

Het waren met name diegenen, die weigerden in het gareel te lopen, die veerkrachtig moesten zijn in het alledaagse leven in de DDR.