Alledag in de DDR

home> alledag in de ddr

Alledaagse leven in de DDR

In dit hoofdstuk ligt de nadruk op het dagelijkse leven van de Oost-Duitsers. Er wordt o.a. gekeken wat voor muziek ze luisterden, welke televisieprogramma's ze keken, maar ook bijvoorbeeld hoe ze winkelden of waar ze op vakantie gingen.

Net even anders

Hoewel alles op 't oog wel een beetje hetzelfde was in de DDR, waren er toch (ietwat vreemde) nuanceverschillen.

Levi's jeans, Coca-Cola, hotdogs en Nutella waren strikt verboden bijvoorbeeld, omdat deze producten door het "vijandige" Westen werden vervaardigd.

In plaats daarvan had je (doorgaans) inferieure kopieën zoals Ketwurst, Vita Cola, Boxer jeans en Nudossi chocopasta.

Schlangestehen

Het eerste wat menigeen van mijn generatie op het netvlies krijgt als er wordt gesproken over de Koude Oorlog zijn nog wel de beelden van lange rijen met mensen vóór de winkels in de voormalige Oostbloklanden. In de DDR noemde men dit het zgn. schlangestehen (vertaald: in de rij wachten).

Hoewel de schappen in de winkels vrij vol waren in de DDR, was het assortiment daarentegen erg beperkt. Er was maar één soort boter, melk of suiker. Mensen waren met name op zoek naar schaarse, dan wel hoogwaardige westerse (eind)producten zoals sigaretten, verzorgingsproducten, panty's en/of koffie, maar ook naar grondstoffen zoals staal, cacao, vlees en (tropisch) fruit.

Dit resulteerde in een schaduwhandel in schaarse (maar zeer gewilde) producten in de winkels. Deze zgn. "Bückware" werden door de verkoopsters onderin de toonbank apart gehouden voor bevriende klanten. Met name technische apparatuur was erg schaars.

De (geruchten over de) komst van schaarse producten leidden binnen afzienbare tijd tot lange wachtrijen binnen en buiten de winkels. Voorbijgangers gingen (vaak zelfs zonder enige aanleiding) aansluiten in deze rijen in de hoop iets nuttigs "op de kop te kunnen tikken". Als datgene waarvoor ze in de rij hadden gewacht niet voldeed aan de verwachtingen, konden ze deze nog altijd als ruilmiddel gebruiken.

Schlangestehen

Kwaliteit

De kwaliteit van Oost-Duitse producten was doorgaans minder dan die van westerse producten. Als het even kon, kochten Oost-Duitsers dus de westerse varianten. Overigens was dit vooral weggelegd voor veelverdieners zoals hoge partijfunctionarissen of bestuurders. Het merendeel van de Oost-Duitsers moesten het doen met overwegend inferieure producten.

Zelf repareren

Vanwege de inferieure kwaliteit gingen producten wel eens kapot. Dit gold niet alleen voor kleding, maar bijvoorbeeld ook voor de televisie of auto. Gezien reserveonderdelen niet altijd voorradig waren, waren Oost-Duitsers vaak op zich zelf aangewezen om eenvoudige reparaties uit te voeren.

Afrondend

De meeste DDR-burgers waren doorgaans tevreden met hun leven en ondervonden nauwelijks hinder van de beperkingen, die de DDR met zich meebracht.

Het waren met name diegenen, die weigerden in het gareel te lopen, die veerkrachtig moesten zijn in het alledaagse leven in de DDR.