Eten & drinken in de DDR
De Oost-Duitse keuken stond niet bepaald bekend als haute cuisine. In tegendeel zelfs.
De gerechten in de voormalige DDR stonden met name bekend om hun poverheid. De voornaamste oorzaak was het gebrek aan bepaalde grondstoffen ingegeven door de exportverboden, die werden opgelegd aan de DDR, waardoor diversiteit en kleur soms ver te zoeken waren in Oost-Duitse gerechten. Met name exotische grondstoffen en/of levensmiddelen waren erg schaars, dan wel onverkrijgbaar in de DDR.
Dit dwong de Oost-Duitsers om creatief te zijn met grondstoffen die wel voorhanden waren, wat resulteerde in een aantal (bijna grappige) alternatieven.
De gerechten in de voormalige DDR stonden met name bekend om hun poverheid. De voornaamste oorzaak was het gebrek aan bepaalde grondstoffen ingegeven door de exportverboden, die werden opgelegd aan de DDR, waardoor diversiteit en kleur soms ver te zoeken waren in Oost-Duitse gerechten. Met name exotische grondstoffen en/of levensmiddelen waren erg schaars, dan wel onverkrijgbaar in de DDR.
Dit dwong de Oost-Duitsers om creatief te zijn met grondstoffen die wel voorhanden waren, wat resulteerde in een aantal (bijna grappige) alternatieven.
Fastfood
KetwurstKetwurst is een soort hotdog, dat werd verkocht in de Duitse Democratische Republiek. Het woord "Ketwurst" is een combinatie van Ketchup en Wurst.
De bereiding omhelst het verwarmen van een speciale Bockwurst (groter dan gewone hotdogs) in water. Een lange broodje wordt doorboord door een cilinder van heet metaal, die een gat met de juiste afmeting creëert. De worst wordt vervolgens ondergedompeld in ketchup en in het broodje geplaatst. De Ketwurst is, net als de Grilletta (een hamburgerachtige gehaktbal in een broodje), uitgevonden in het Gastronomisch Staatsonderzoekscentrum rond 1977-1978. In die tijd waren restaurants bij de Fernsehturm (tv-toren) in Berlijn niet in staat om het grote aantal bezoekers op te vangen, dus ontstond een behoefte aan fastfood-/ afhaalmaaltijden. Het wordt vaak beschouwd als typisch Oost-Duitse fastfood, maar tot de Duitse hereniging werd Ketwurst eigenlijk zelden buiten het centrum van Berlijn gezien. |
Ketwurst
|
|
|
GrillettaDe Grilletta is ontstaan in de DDR-keuken als een alternatief voor de hamburger. De bijbehorende eetstalletjes waar ze werden verkocht, werden Grilletta genoemd.
Voor de bereiding werd een rond of ovaal broodje gebruikt met knapperige korst. Deze werd opengesneden en opgewarmd op de snijvlakken op een grill. Vervolgens werd deze belegd met een gehaktbal (gemaakt van varkensvlees) en chutney of ketchup. Kaas of komkommers konden naar keuze worden toegevoegd. De Grilletta werd (evenals de Ketwurst) in 1982 ontwikkeld door de Gastronomisch Staatsonderzoekscentrum (Rationalisierungs- und Forschungszentrum Gaststätten in Berlijn). Hiermee konden de bezoekersmassa's op de Alexanderplatz, waarvoor de capaciteit van de omliggende restaurants ontoereikend was, beter worden bediend. In plaats van de schaarse ketchup voor de Grilletta werd bij de lokale eetkraampjes vaak een zoetzure chutney gebruikt, die werd bereid in het zelfbedieningsrestaurant in de Rathauspassagen. |
GoldbroilerGoldbroiler (gold betekent goud / to broil betekent braden/grillen) en brathähnchen waren 2 termen, die in de voormalige DDR gebruikt werden voor gebraden kip.
Goldbroiler
|
Wachtrij bij een Goldbroiler-zaak
|
Krusta
|
KrustaOost-Duitsers hadden hun eigen variant voor veel westerse producten. De gebraden kip werd Goldbroiler, een hamburger werd Grilletta en de hotdog werd Ketwurst genoemd.
Was er dan ook pizza in het Oosten? Ja, namelijk de Krusta. De Krusta was hoekig i.p.v. rond en de bodem was extreem dik. Je kon ze bij verschillende kraampjes op de Alexanderplatz of op de kerstmarkten krijgen, maar er waren ook speciale Krusta-zaken (Krusta-Stuben). De schrijver zelf ging naar de Schönhauser Allee en Warschauer Strasse voor zijn eigen Krusta's. Bron: dany1705.wordpress.com |
Warme gerechten
SoljankaSoljanka is van oorsprong een Russische vissoep, die werd bereid in de verschillende Oostbloklanden.
Kenmerkend is, dat de Soljanka werd bereid met allerlei restjes in de keuken. Een algemene ingrediëntenlijst is er in feite niet, anders dan de ingrediënten die voor handen waren in de DDR en andere Oostbloklanden. In de DDR werd de vis aanvankelijk vervangen door blokjes worst, omdat vis/vlees schaarser waren dan worst. Tegenwoordig wordt ook rund-/varkensvlees gebruikt als vleescomponent. Qua smaak is de Soljanka pittig en zuur. |
Soljanka
|
Königsberger Klopse
|
Königsberger KlopseKönigsberger Klopse (gehaktballen in kappertjes saus) is een Oost-Pruisische specialiteit van gekookte vleesknoedels in witte saus met kappertjes.
Dit gerecht wordt gemaakt van kalfs- of rundvleesgehakt en varkensvlees met ansjovissen, uien, geweekt wit brood, ei en specerijen. De balletjes worden gegaard in zout water (eventueel met azijn of witte wijn) met uien, peperkorrels, piment en laurier. De saus wordt gemaakt van boter, meel en een deel van het kookvocht (= inmiddels bouillon) van de balletjes, gebonden met room en eigeel en op smaak gebracht met citroensap en kappertjes. Dit kan gegeten worden met aardappelen of rijst. Volgens een rondvraag aan het Forsa-Instituut hebben de Königsberger Klopse met 93% de hoogste regionale bekendheidsgraad in Duitsland. |
Koude gerechten
Dresdner EierscheckeDresdner Eierschecke is een cakesoort gemaakt van gistdeeg met een crème van room, heel ei, suiker en bloem om te binden. De naam Schecke werd oorspronkelijk gebruikt in de 14e eeuw voor een 3-delig kledingstuk voor heren, die bestond uit een half-tot driekwart lange rok met een sterke taille en werd meestal gedragen met een gordel. Dit gerecht verwijst dus naar dit "kledingstuk in drie delen" (bovenste deel, riem, onderste deel).
Dresdner eierschenke
|
|
Erich's culinaire nalatenschap
|
Ik heb de afgelopen jaren tal van recepten voorbij zien komen van www.erichserbe.de op mijn eeuwige zoektochten. De tijd is aangebroken, dat ik ook over dit initiatief een melding maak op mijn prachtige website. Je kunt hier allerlei informatie vinden over DDR-gerechten en hoe je ze moet bereiden. Hoewel alle gerechten begeleid worden met beeldmateriaal en alles voor zich spreekt, betreft dit een Duitse website overigens.
Meer valt er eigenlijk niet over te zeggen. Een simpel, maar enorm plezierig initiatief. |
|
