Informatie over de DDR

home> informatie over de ddr

Hoe zat dat nou met de DDR...?

Het was begin 1945. Adolf Hitler voerde (tegen beter weten in) een oorlog op twee fronten. Dit leidde er uiteindelijk toe, dat zijn Wehrmacht werd omsingeld door de Geallieerden uit het Westen en Stalin's Rode Leger uit het Oosten.

Het einde van de tweede wereldoorlog kwam hierdoor steeds meer in zicht en was het inmiddels een kwestie van tijd geworden, voordat Hitler's Nazi-Duitsland zou gaan capituleren.

Conferentie van Jalta
Vooruitlopend op het aanstaande verlies van Nazi-Duitsland werd op 4 februari 1945 (enkele maanden voor de overgave van de Duitsers dus) de conferentie van Jalta belegd door het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Hier werd o.a. besproken hoe de "oorlogsbuit" verdeeld zou gaan worden als de oorlog voorbij was.

Afgesproken werd om de veroverde Duitse gebieden op te delen in vier geallieerde bezettingszones te weten in een Amerikaanse, Engelse, Franse en Sovjet bezettingszone. Ieder land was verantwoordelijk voor de orde en veiligheid binnen zijn eigen sector, maar ook voor het oppakken van schuldige nazi's en het innen van zijn herstelbetalingen.

Aangezien hoofdstad Berlijn in de Sovjet bezettingszone viel na de opdeling, werd ook deze (vanuit strategisch oogpunt) opgedeeld in 4 zogenaamde bezettingssectoren . De geallieerden wilden namelijk niet, dat de hoofdstad (en hiermee de machtszetel) in handen van de Sovjets zou vallen.

Zodra de rust was hersteld, schuldige nazi's waren opgepakt en herstelbetalingen hadden plaats gevonden, zouden de bezettingszones en bezettingssectoren weer teruggegeven worden aan het Duitse volk.

Althans...dat was de bedoeling.

Duitsland verloor de 2e wereldoorlog uiteindelijk, wat er toe leidde, dat Hitler zelfmoord pleegde. De overgave v/d Duitse strijdkrachten aan de geallieerden werd dus uiteindelijk niet door Hitler, maar door generaal Alfred Jodl getekend op 7 mei 1945 om 02:41 uur in de ochtend in Reims (Frankrijk).

Oprichting van de BRD en DDR
Hoewel het gezellige tafereel anders deed vermoeden tijdens de conferentie van Jalta (zie afbeelding), was er voortdurend een wederzijdse wantrouwen tussen de Sovjet-Unie enerzijds en de westerse mogendheden anderzijds.

Churchill, Roosevelt en Stalin tijdens de conferentie van Jalta van 4 t/m 11 feb 1945

Toen er onenigheid ontstond bij de invoering van de nieuwe Duitse munteenheid tussen de westerse mogendheden en de Sovjet-Unie, richtten de westerse mogendheden gezamenlijk op 23 mei 1949 de Bondsrepubliek Duitsland (BRD) op met een democratie naar westerse maatstaven.

Als tegenreactie werd op 7 oktober 1949 door de Sovjet-Unie de Duitse Demokratische Republiek (DDR) opgericht met een communistisch dictatuur.

Na de oprichting
Toen ontevreden burgers (met name hoog opgeleiden zoals artsen en ingenieurs) kort na de oprichting van de DDR begonnen te vluchten naar West-Duitsland, omdat de DDR één v/d strengste dictaturen van Oost-Europa aan het worden was, werden barrières opgeworpen door het DDR-bestuur om de massale uitstroom van Oost-Duitsers naar het Westen (zgn. Republikflucht) in te perken.

Toen er in 1961 desondanks inmiddels bijna 2,5 miljoen DDR-burgers waren gevlucht naar het Westen, werd besloten om drastische(re) maatregelen te nemen door de plaatsing van prikkeldraad tussen West- en Oost-Duitsland. De Duits-Duitse grens werd hiermee hermetisch afgesloten.

Prikkeldraad in Tsjechië (zgn. IJzeren Gordijn)

De enige overgebleven ontsnappingsroute was het westelijke deel van Berlijn wat ook formeel viel onder West-Duitsland. Als je hier kon komen, was je veilig. Om ook hier een stokje voor te steken, werd een Muur gebouwd rondom West-Berlijn door het bestuur van de voormalige DDR.

Die Wende
Het (door de Sovjet-Unie opgelegde) communistisch beleid was al gestaag aan het afbrokkelen, maar naderde zijn eind, toen Oost-Duitsers massaal in opstand kwamen in het najaar van 1989. Dit gebeurde vrij kort voor het 40-jarig jubileum van de DDR overigens.

De Berlijnse Muur viel uiteindelijk op 9 november 1989 en kwam er een eind aan de heerschappij van de Duitse Demokratische Republiek.

Na de hereniging van beide Duitslanden (ong. een jaar later op 3 oktober 1990) hield de DDR ook in formele zin op met bestaan.

Val van de Muur

Dag van de Duitse eenheid
De hereniging van beide Duitslanden (3 oktober) is inmiddels een nationale feestdag. De Dag van de Duitse eenheid wordt elk jaar gevierd. Op deze dag vinden allerlei braderieën, straatfeesten, concerten en vlooienmarkten plaats in Berlijn en andere (voormalige DDR) steden.

Een paar citaten

"De muur zal blijven bestaan na 50 jaar (en zelfs na 100 jaar) als de redenen daarvoor niet zijn weggenomen."

Secretaris-generaal van de SED, Erich Honecker
(19 januari 1989 - op een conferentie in Berlijn ter gelegenheid van de 500'ste verjaardag van Thomas Müntzer)