1980-1990
Alle gebeurtenissen vóór, tijdens en na de regeerperiode van de voormalige DDR worden middels een zgn. tijdlijn weergeven. Met name de gebeurtenissen in 1989 zijn erg intrigerend.
8 juni 1986
Verkiezingsleuzen n.a.v. de 4-jaarlijkse parlementsverkiezingen
De 4-jaarlijkse Volkskammerverkiezing vindt plaats. Achteraf gezien blijkt dit de laatste verkiezing te zijn. Na de Duitse Hereniging in 1990 verdwijnt de Volkskammer namelijk.
12 juni 1987
Toespraak Ronald Reagan, (West-Berlijn, BRD)
President van de VS Ronald Reagan roept vanaf een platform nabij de Brandenburger Tor (met uitzicht op de Muur) de Sovjet-president Michail Gorbatsjov op om de Muur neer te halen ("Mr. Gorbachev, tear down this wall!").
17 januari 1988
Zgn. "Kampfdemonstration" ter ere van Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg (Oost-Berlijn, DDR)
Op 17 januari 1988 werd de jaarlijkse "strijddemonstratie" in Oost-Berlijn ter ere van de socialisten Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht aangegrepen door diverse oppositieleden om met hun eigen spandoeken deel te nemen.
De Stasi was reeds op de hoogte en had zich voorbereid hierop door prominente oppositieleden vooraf te arresteren en geruchten te verspreiden, dat mogelijke demonstranten hard zouden worden aangepakt.
Daarnaast werden buitengewoon veel beveiligers geplaatst, die onmiddellijk ingrepen, toen de spandoeken omhoog gingen.
De Stasi was reeds op de hoogte en had zich voorbereid hierop door prominente oppositieleden vooraf te arresteren en geruchten te verspreiden, dat mogelijke demonstranten hard zouden worden aangepakt.
Daarnaast werden buitengewoon veel beveiligers geplaatst, die onmiddellijk ingrepen, toen de spandoeken omhoog gingen.
2 mei 1989
Het knippen van de prikkeldraad door Hongaarse soldaten bij de wachttoren bij Hegyeshalom bij de Oostenrijkse-Hongaarse grens.
Hongarije begon op 2 mei 1989 met de ontmanteling van de eerste installaties aan de grens met Oostenrijk, beter bekend als het IJzeren Gordijn, die de westerse wereld van de communistische wereld scheidde na de Tweede Wereldoorlog.
7 mei 1989
Kritische burgers, die het tellen v/d stemmen in de gaten houden in een Oost-Berlijns stembureau.
Bij de Oost-Duitse verkiezingen voor de gemeenteraad op 7 mei 1989 behalen de SED en coalitiepartijen het ‘slechtste’ resultaat uit de DDR-geschiedenis: 98,85 procent.
Dissidenten en critici van het regime, waaronder de kerken, verwijten de SED de uitslag grondig te hebben gemanipuleerd. In Leipzig komt het tot flinke demonstraties.
Dissidenten en critici van het regime, waaronder de kerken, verwijten de SED de uitslag grondig te hebben gemanipuleerd. In Leipzig komt het tot flinke demonstraties.
27 juni 1989
Het symbolisch doorknippen v/d grensversperring tussen Sopronkőhida (Hongarije) en Sankt Margarethen im Burgenland (Oostenrijk) door de ministers van Buitenlandse Zaken van beide landen
Op de weg van Sankt Margarethen im Burgenland (Oostenrijk) naar Sopronkőhida (Hongarije) hebben de Oostenrijkse minister van buitenlandse zaken (Alois Mock) en zijn communistische Hongaarse collega (Gyula Horn) een gat in het grenshek geknipt als teken dat Hongarije van plan is de grenzen te gaan openen.
Overigens was de grens al officieus geopend op 2 mei 1989 door Hongaarse grensposten. Het gezamenlijk knippen van een gat in het ijzerdraad door de Hongaarse en Oostenrijkse ministers van Buitenlandse Zaken op 27 juni 1989 was een symbolische daad. als teken dat de scheiding tussen Oost en West spoedig ten einde zou komen.
Overigens was de grens al officieus geopend op 2 mei 1989 door Hongaarse grensposten. Het gezamenlijk knippen van een gat in het ijzerdraad door de Hongaarse en Oostenrijkse ministers van Buitenlandse Zaken op 27 juni 1989 was een symbolische daad. als teken dat de scheiding tussen Oost en West spoedig ten einde zou komen.
19 augustus 1989
De Pan-Europese Picknick is een vredesdemonstratie, die wordt gehouden op de grens tussen Oostenrijk en (communistisch) Hongarije, nabij de stad Sopron. Op die dag wordt de grens tussen het Communistische Oost-Europa en West-Europa voor het eerst in jaren 3 uur lang opengesteld. In beginsel is de picknick bedoeld voor dorpelingen en families in de directe omgeving om samen te picknicken.
Meer dan zeshonderd burgers van de DDR (als toeristen naar Hongarije overgekomen) maken van de drie uur gebruik om naar West-Duitsland te vluchten. In aanloop naar 19 augustus hebben organisatoren van de Pan-Europese Picknick folders verspreid waarin de opening van de grens wordt aangekondigd. Officieel hebben Hongaarse grensbewakers de opdracht om te voorkomen dat men over de grens gaat vluchten, maar zij doen niets aan de stroom vluchtelingen uit de DDR.
De demonstratie wordt gezien als een belangrijke gebeurtenis in de politieke ontwikkelingen, die uiteindelijk zullen leiden tot de val van het IJzeren Gordijn.
Meer dan zeshonderd burgers van de DDR (als toeristen naar Hongarije overgekomen) maken van de drie uur gebruik om naar West-Duitsland te vluchten. In aanloop naar 19 augustus hebben organisatoren van de Pan-Europese Picknick folders verspreid waarin de opening van de grens wordt aangekondigd. Officieel hebben Hongaarse grensbewakers de opdracht om te voorkomen dat men over de grens gaat vluchten, maar zij doen niets aan de stroom vluchtelingen uit de DDR.
De demonstratie wordt gezien als een belangrijke gebeurtenis in de politieke ontwikkelingen, die uiteindelijk zullen leiden tot de val van het IJzeren Gordijn.
4 september 1989
Voor de Nikolaikirche (Leipzig, DDR)
Er vinden in de DDR (met name in de stad Leipzig) elke maandagavond massale geweldloze protestdemonstraties plaats onder de leus "Wir sind das Volk".
Het doel van de demonstraties zijn in eerste instantie om het vrij mogen reizen onder de aandacht te brengen. Hierna groeien de demonstraties uit tot protesten tegen het communistische regime.
Het doel van de demonstraties zijn in eerste instantie om het vrij mogen reizen onder de aandacht te brengen. Hierna groeien de demonstraties uit tot protesten tegen het communistische regime.
11 september 1989
Hongarije besluit om de westgrens naar Oostenrijk open te zetten voor Oost-Duitse vakantiegangers. De westgrens gaat na een tijd volledig open. De West-Duitse ambassades in Praag en Warschau stromen meermalen vol met Oost-Duitse vluchtelingen, die toegelaten worden tot de Bondsrepubliek. In september komt de eerste groep van 3.000 personen naar de BRD.
30 september 1989
Op de avond van 30 september meldde de West-Duitse minister van buitenlandse zaken (Hans-Dietrich Genscher) vanaf het balkon van de ambassade onder luid gejuich, dat de vluchtelingen naar de Bondsrepubliek konden vertrekken. Zij het via de DDR.
Dit was het resultaat van de
onderhandelingen met het DDR-regime en Sovjet-Unie.
In de weken daarna reisden duizenden vluchtelingen uit de DDR via Tsjechoslowakije naar de Bondsrepubliek, totdat de DDR op 3 november de grenzen met Tsjechoslowakije sloot.
Dit was het resultaat van de
onderhandelingen met het DDR-regime en Sovjet-Unie.
In de weken daarna reisden duizenden vluchtelingen uit de DDR via Tsjechoslowakije naar de Bondsrepubliek, totdat de DDR op 3 november de grenzen met Tsjechoslowakije sloot.
7 oktober 1989
Terwijl de DDR haar 40e verjaardag viert, wordt in de hele DDR gedemonstreerd. In Leipzig worden honden en waterkanonnen ingezet tegen de circa 4.000 demonstranten. Heel veel mensen worden opgepakt.
Gorbatsjov houdt een toespraak in Berlijn voor het Politbüro.
Gorbatsjov houdt een toespraak in Berlijn voor het Politbüro.
9 oktober 1989
Montagsdemonstrationen (Leipzig, DDR)
Ondanks een grote angst voor een gewapende confrontatie verzamelen zich aansluitend op het gebed om vrede in vijf kerken in Leipzig meer dan 70.000 burgers.
Het SED-regime treedt ondanks de massale troepenmacht in Leipzig niet op tegen de (op dat moment nog) grootste demonstratie uit de geschiedenis van de DDR (100.000 mensen). De demonstranten eisen hervormingen en een zekere mate van democratisering van hun staat.
Het SED-regime treedt ondanks de massale troepenmacht in Leipzig niet op tegen de (op dat moment nog) grootste demonstratie uit de geschiedenis van de DDR (100.000 mensen). De demonstranten eisen hervormingen en een zekere mate van democratisering van hun staat.
16 oktober 1989
Montagsdemonstrationen (Leipzig, DDR)
Op deze maandag demonstreren 150.000 mensen. Veel televisieploegen zijn aanwezig. Zelfs Aktuelle Kamera zendt een kort verslag uit.
18 oktober 1989
West-Duitse nieuwsprogramma Tagesschau
Egon Krenz bewerkstelligt (samen met o.a. Günter Schabowski) de "val van Erich Honecker". Honecker wordt gedwongen af te treden. Na de val van Honecker wordt Egon Krenz staats- en partijleider.
Dit resulteert overigens niet in minder demonstraties, deze breiden zich zelfs over het hele land uit.
Dit resulteert overigens niet in minder demonstraties, deze breiden zich zelfs over het hele land uit.
23 oktober 1989
Montagsdemonstrationen (Leipzig, DDR)
25.000 burgers betogen in Leipzig. Ook in andere steden zijn er massaprotesten.
30 oktober 1989
Demonstratie voor het stadhuis van Plauen (Plauen, DDR)
"Wir sind das Volk!" De roep van de demonstranten wordt steeds sterker. De demonstratie in Leipzig telt opnieuw circa 300.000 deelnemers, die uit alle hoeken van de DDR naar Leipzig trekken.
4 november 1989
Demonstratie (Oost-Berlijn, DDR)
In Oost-Berlijn vindt de eerste legale protestdemonstratie plaats met ruim 500.000 betogers voor vrije verkiezingen en de vrijheid van drukpers, vergadering en meningsuiting.
6 november 1989
Publicatie ontwerp nieuwe reiswet
Op 6 november publiceert het SED-regime het ontwerp voor een nieuwe reiswet. Hierin wordt bepaald dat alle burgers van de DDR het recht hebben om gedurende één maand per jaar zonder harde valuta naar het buitenland te reizen, mits zij in het bezit zijn van een geldig paspoort en visum. De bevolking heeft vier weken om het te bespreken.
Nadat het ontwerp van de nieuwe reiswet op felle kritiek stuit en de Tsjecho-Slowaakse leiding via diplomatieke kanalen steeds scherper protesteerde tegen het vertrek van DDR-burgers via hun land, besluit het Politbureau op 7 november om met een regeling voor permanent vertrek te komen.
Nadat het ontwerp van de nieuwe reiswet op felle kritiek stuit en de Tsjecho-Slowaakse leiding via diplomatieke kanalen steeds scherper protesteerde tegen het vertrek van DDR-burgers via hun land, besluit het Politbureau op 7 november om met een regeling voor permanent vertrek te komen.
7 november 1989
West-Duitse nieuwsprogramma Tagesschau
De DDR-regering treedt af.
9 november 1989
De Berlijnse muur valt!
Politburo-woordvoerder Schabowski stelt (mede door een communicatiefout) tijdens een ingelaste persconferentie om 18.57 uur, dat Oost-Duitse burgers binnenkort zonder visum naar het Westen mogen reizen.
Op de vraag per wanneer dit van kracht gaat, antwoord Schabowski: “Das tritt nach meiner Kenntnis ... ist das sofort, unverzüglich.” ("Bij mijn weten... gebeurt dat meteen, onbeschroomd."
Enkele uren later stromen duizenden DDR-burgers al naar de grens met West-Berlijn, die nog vóór 22.00 uur open gaat onder druk van de bevolking.
Politburo-woordvoerder Schabowski stelt (mede door een communicatiefout) tijdens een ingelaste persconferentie om 18.57 uur, dat Oost-Duitse burgers binnenkort zonder visum naar het Westen mogen reizen.
Op de vraag per wanneer dit van kracht gaat, antwoord Schabowski: “Das tritt nach meiner Kenntnis ... ist das sofort, unverzüglich.” ("Bij mijn weten... gebeurt dat meteen, onbeschroomd."
Enkele uren later stromen duizenden DDR-burgers al naar de grens met West-Berlijn, die nog vóór 22.00 uur open gaat onder druk van de bevolking.
28 november 1989
West-Duitse regering in de Bundeshaus (Bonn, BRD)
Bondskanselier Helmut Kohl maakt zijn zogenaamde tienpuntenplan bekend om de eerste stap te zetten naar de éénwording van de twee Duitslanden.
1 december 1989
Volkskammer (Oost-Berlijn, DDR)
De Volkskammer schrapt de leidende rol voor de SED uit de grondwet.
3 december 1989
Enkele dagen nadat de leidende rol van de SED uit de Oost-Duitse grondwet is geschrapt, treden SED-secretaris Egon Krenz, het Politbureau en het Centraal Comité van de SED af.
7 december 1989
1e Ronde Tafel-bijeenkomst in het Bonhoefferhuis v/d protestantse kerk in de Friedrichstraße in Berlijn-Mitte (Oost-Berlijn, DDR)
De 'Runde Tisch' (Ronde Tafel) (een reeks vergaderingen, tijdens de vreedzame revolutie in Oost-Duitsland eind 1989 en begin 1990) komt voor de eerste keer in Oost-Berlijn bijeen.
8 december 1989
1e bijzondere SED-partijcongres
Er vindt een bijzonder partijcongres plaats bestaande uit 2753 gedelegeerden. Tijdens het congres blijkt al snel, dat er veel belangrijke beslissingen moeten worden genomen over de hervorming van de partij. Het congres wordt daarom uitgesmeerd over 2 sessies.
Er vindt een bijzonder partijcongres plaats bestaande uit 2753 gedelegeerden. Tijdens het congres blijkt al snel, dat er veel belangrijke beslissingen moeten worden genomen over de hervorming van de partij. Het congres wordt daarom uitgesmeerd over 2 sessies.
16 & 17 december 1989
2e bijzondere SED-partijcongres
De tweede sessie van het congres vind plaats op 16 en 17 december.
Het Centraal Comité en Politbureau worden afgeschaft en vervangen door een gewoon partijbestuur (Parteivorstand) en de hervormingsgezinde Gregor Gysi wordt tot voorzitter van de partij gekozen.
De tweede sessie van het congres vind plaats op 16 en 17 december.
Het Centraal Comité en Politbureau worden afgeschaft en vervangen door een gewoon partijbestuur (Parteivorstand) en de hervormingsgezinde Gregor Gysi wordt tot voorzitter van de partij gekozen.
18 december 1989
Circa 200.000 burgers luiden met de eerste goedgekeurde maandagdemonstratie met kaarsen en fakkels het 'stille einde' in van de maandagdemonstraties in Leipzig in 1989.
De klokken van alle kerken in Leipzig luiden ter nagedachtenis aan de slachtoffers van geestelijke onderdrukking en geweld.
De klokken van alle kerken in Leipzig luiden ter nagedachtenis aan de slachtoffers van geestelijke onderdrukking en geweld.
24 december 1989
Opening van de binnengrenzen in Duitsland; visumplicht en verplichte valuta omwisseling bij reizen naar de DDR komen voor inwoners van West-Duitsland te vervallen.
5 februari 1990
"Deutschland – einig Vaterland!" (Duitsland één vaderland) klinkt het als belangrijkste eis van de ongeveer 100.000 demonstranten in Leipzig.
februari 1990
Links logo SED - rechts logo PDS
Besloten wordt om de naam van de SED te wijzigen in Partei des Demokratischen Sozialismus (PDS).
20 februari 1990
Het Nationale Front werd ontbonden en bij de verkiezingen van 1990 deed iedere partij afzonderlijk of in alliantie met één of meerdere andere partijen mee.
12 maart 1990
De laatste maandagdemonstratie in Leipzig: voor de laatste keer met circa 70.000 deelnemers. De burgerbewegingen klagen dat het karakter van de demonstraties veranderd is en de tolerantie verdwenen is.
18 maart 1990
Bij de verkiezingen voor de Volkskammer (Oost-Duitse parlement) behaalde de PDS maar 16.3% van de stemmen.
april 1990
Na de eerste democratische verkiezingen (de Volkskammerwahl) werd de Staatsraad afgeschaft en de functie van president in ere hersteld. Een president werd niet meer gekozen, de taken van het staatshoofd werden tot 3 oktober 1990 waargenomen door de voorzitter van de Volkskammer.
1 juli 1990
De eenwording van Duitsland op valutair, economisch en sociaal vlak treedt in werking. De West-Duitse Mark werd in de DDR ingevoerd en hield de DDR-Mark op te bestaan.
Bij alle uitbetaalpunten vormen zich lange rijen. Tegelijkertijd volgt de invoering van de sociale markteconomie en de aanpassing van de sociale verzekering van de DDR aan het verzekeringssysteem van de Bondsrepubliek Duitsland.
Bij alle uitbetaalpunten vormen zich lange rijen. Tegelijkertijd volgt de invoering van de sociale markteconomie en de aanpassing van de sociale verzekering van de DDR aan het verzekeringssysteem van de Bondsrepubliek Duitsland.
22 juli 1990
De Volkskammer beslist dat de voormalige vijf deelstaten op het grondgebied van de DDR (Mecklenburg-Vorpommern, Thüringen, Saksen, Saksen-Anhalt, Brandenburg) in ere worden hersteld.
31 augustus 1990
West-Duitse nieuwsprogrammaTagesschau
Het herenigingsverdrag wordt in Oost-Berlijn ondertekend.
12 september 1990
(Moskou, Sovjet-Unie)
De ministers van Buitenlandse Zaken van de vier geallieerden uit de Tweede Wereldoorlog en van de twee Duitse staten ondertekenen in Moskou de soevereiniteitsverklaring (het zgn. "2+4"-verdrag) voor het verenigde Duitsland.
3 oktober 1990
Bondsdag (Berlijn, Duitsland)
Hereniging West- en Oost-Duitsland en de formele ontbinding van de DDR.
