Waldsiedlung Wandlitz
De Waldsiedlung Wandlitz (Bernau bei Berlin) is een woonwijk van anderhalve vierkante kilometer, die (vanaf 1960) beter bekend werd als een gesloten nederzetting voor de leden en kandidaten van het Politburo van het Centraal Comité van de SED.
De letterlijke vertaling van het woord Waldsiedlung is 'nederzetting in het bos'. Het landgoed, dat werd gebouwd vanaf 1958, wordt vaak aangeduid als de Waldsiedlung Wandlitz (of kortweg 'Wandlitz') vanwege de nabijheid van het dorp Wandlitz. De Waldsiedlung ligt op het grondgebied van de stad Bernau bei Berlin en is (sinds 2001) aangewezen als woongebied van de stad.
Waldsiedlung Wandlitz was een alternatief voor de Majakowskiring (een ellipsvormige straat in de wijk Pankow (Berlijn)), waar veel leidende figuren uit de DDR-regering tot 1960 hadden gewoond. Na de volksopstand van 1953 werd besloten om de DDR leiding elders te huisvesten vanwege de risico's van een directe confrontatie met de bevolking bij mogelijke opstanden.
Wandlitz besloeg een gebied van ongeveer 2 vierkante kilometer, hoewel de omtrek van het gebied van buitenaf niet direct herkenbaar was. De buitenste ring van 5 kilometer bestond uit een omheining van gaas waarop borden stonden die wezen op een "onderzoeksgebied voor wilde dieren". De binnenste ring was omgeven door een twee meter hoge groene veiligheidsmuur en kon alleen worden betreden met speciale passen. De vier toegangspoorten werden bewaakt door leden van het Felix Dzerzhinsky Wachregiment (de paramilitaire vleugel van de Stasi) en er waren troepen gestationeerd op 31 wachttorens binnen de buitenste omheining.
Het bewaakte gebied werd na de vreedzame revolutie in de DDR opengesteld, verbouwd en grotendeels opnieuw opgebouwd. In juni 2017 heeft de deelstaatregering van Brandenburg de historische gebouwen op het landgoed onder monumentenzorg geplaatst.
De letterlijke vertaling van het woord Waldsiedlung is 'nederzetting in het bos'. Het landgoed, dat werd gebouwd vanaf 1958, wordt vaak aangeduid als de Waldsiedlung Wandlitz (of kortweg 'Wandlitz') vanwege de nabijheid van het dorp Wandlitz. De Waldsiedlung ligt op het grondgebied van de stad Bernau bei Berlin en is (sinds 2001) aangewezen als woongebied van de stad.
Waldsiedlung Wandlitz was een alternatief voor de Majakowskiring (een ellipsvormige straat in de wijk Pankow (Berlijn)), waar veel leidende figuren uit de DDR-regering tot 1960 hadden gewoond. Na de volksopstand van 1953 werd besloten om de DDR leiding elders te huisvesten vanwege de risico's van een directe confrontatie met de bevolking bij mogelijke opstanden.
Wandlitz besloeg een gebied van ongeveer 2 vierkante kilometer, hoewel de omtrek van het gebied van buitenaf niet direct herkenbaar was. De buitenste ring van 5 kilometer bestond uit een omheining van gaas waarop borden stonden die wezen op een "onderzoeksgebied voor wilde dieren". De binnenste ring was omgeven door een twee meter hoge groene veiligheidsmuur en kon alleen worden betreden met speciale passen. De vier toegangspoorten werden bewaakt door leden van het Felix Dzerzhinsky Wachregiment (de paramilitaire vleugel van de Stasi) en er waren troepen gestationeerd op 31 wachttorens binnen de buitenste omheining.
Het bewaakte gebied werd na de vreedzame revolutie in de DDR opengesteld, verbouwd en grotendeels opnieuw opgebouwd. In juni 2017 heeft de deelstaatregering van Brandenburg de historische gebouwen op het landgoed onder monumentenzorg geplaatst.
straatnaam |
huisnr. heden |
huisnr. vroeger |
periode |
bewoner(s) |
omschrijving |
Eichelhäherweg |
1 |
14/14a |
- |
DDR-politicus, lid Politbüro en minister van de Stasi. |
|
Eichelhäherweg |
2 |
15 |
- |
Oost-Duits econoom, partijfunctionaris SED. |
|
Eichelhäherweg |
3 |
16 |
1960-1985 |
DDR-politicus partijfunctionaris SED. Officieuze nummer twee van secretaris-generaal Erich Honecker. Werd gezien als zijn potentiële opvolger. |
|
Eichelhäherweg |
4 |
17 |
1960-1982 |
DDR-politicus, lid Politbüro, SED en Staatsraad. Werd op het 10e SED-partijcongres (april 1981) uit het Centraal Comité en Politbüro gezet. |
|
- |
- |
- |
1982-1985 |
DDR-politicus, lid Politbüro. |
|
Eichelhäherweg |
5 |
18 |
- |
DDR-politicus, lid SED. Stond bekend als belangrijkste ideoloog van de partij, die vooral het cultureel/educatief beleid in de DDR bepaalde. |
|
Eichelhäherweg |
6 |
19 |
- |
DDR-politicus en lid Politbüro. |
|
Eichelhäherweg |
7 |
20 |
1960-1981 |
Voorzitter van de Centrale Commissie voor Staatscontrole en minister van Nationaal Onderwijs. |
|
- |
- |
- |
1981-1989 |
DDR-politica, hoofd vrouwenafdeling Centraal Comité SED. Samen met Margarete Müller en Margot Honecker was ze één van de weinige vrouwen in de hoogste bestuursorganen van de DDR. |
|
Habichtsweg |
1 |
7 |
1960-1973 |
Vanaf 1960 woonden Walter Ulbricht en zijn vrouw Lotte Ulbricht in de Waldsiedlung. In 1971 dwong het Politbureau Ulbricht zijn functie neer te leggen. Als voorzitter van de Staatsraad mocht hij hier echter blijven wonen tot zijn dood in augustus 1973. Zijn weduwe verhuisde in 1973 terug naar de regeringswijk Pankow. |
|
- |
- |
- |
1973-1989 |
Na de dood van Ulbricht in 1973 en het vertrek van zijn weduwe trok het hoofd van de Staatsplanningcommissie Gerhard Schürer in met zijn tweede vrouw en zeven kinderen. |
|
Habichtsweg |
2 |
8 |
- |
DDR-politicus, lid Politbüro, plaatsvervangend voorzitter nationale ministerraad. |
|
Habichtsweg |
3 |
9 |
- |
Hooggeplaatst functionaris SED, lid Volkskammer. In 1995 (na de hereniging dus) stond Dohlus terecht voor ernstige strafrechtelijke beschuldigingen als gevolg van het beleid van de SED. Vanwege gezondheidsproblemen kon het proces tegen Dohlus niet worden afgerond. |
|
Habichtsweg |
4 |
10 |
- |
DDR-politicus, lid Politbüro, jarenlang 1e vicevoorzitter van de Ministerraad van de DDR. |
|
Habichtsweg |
5 |
11 |
- |
DDR-politicus, secretaris-generaal SED vanaf 1971. |
|
Habichtsweg |
6 |
12 |
- |
Hoofdredacteur van Neues Deutschland van 1971 tot 1978 wat toentertijd een zeer invloedrijke krant was. Deze krant was één van de meest belangrijke propagandamiddelen van de SED. |
|
Habichtsweg |
7 |
13 |
1960-1981 |
SED-functionaris, lid Politbüro. Speelde een sleutelrol in de vormgeving van het landbouwbeleid van de DDR tussen de jaren 1960 en de vroege jaren 1980. |
|
- |
- |
- |
- |
DDR-politicus, medeoprichter FDJ, 1e secretaris Berlijnse districtsorganisatie SED, lid Politbüro. |
|
Bussardweg |
1 |
1 |
- |
DDR-politicus, premier DDR (in totaal 22 jaar lang). |
|
Bussardweg |
2 |
2 |
- |
DDR-politicus, lid Politbüro, lid Centrale Partijcontrole Commissie. |
|
Bussardweg |
3 |
3 |
- |
DDR-politicus, lid Politbüro, lid centraal comité van de SED, voorzitter ministerraad (1973 tot 1976), voorzitter Volkskammer (parlement) (1976 tot 1989) en vicevoorzitter Staatsraad (vicepresident van de DDR). |
|
Bussardweg |
4 |
4 |
- |
Lid Volkskammer van 1971 tot 1990, lid van de Staatsraad 1981 tot 1984. Secretaris van het Centraal Comité van de SED en lid van het Politbureau van 1983 tot 1989. En heel kort in 1989 Secretaris-generaal van het Centraal Comité van de SED. |
|
Bussardweg |
5 |
5 |
- |
DDR-politicus, lid Politbüro van 1984 tot 1989, minister voor machines, landbouwmachines en voertuigbouw van 1973 tot 1986, lid centraal comité SED en Volkskamer vanaf 1967. vice-voorzitter ministerraad van 1971 tot 1989, vertegenwoordiger DDR bij de COMECON van 1986 tot 1989. |
|
Bussardweg |
6 |
6 |
- |
DDR-politicus, lid Politbüro van 1966 tot de herfst van 1989, secretaris van het Centraal Comité verantwoordelijk voor de planeconomie vanaf 1976. |
|
Parkallee |
4 |
21 |
1960-1964 |
DDR-politicus, co-voorzitter van de SED van 1946 tot 1954 samen met Wilhelm Pieck, lid Politbüro vanaf 1949, minister-president van de DDR van 1949 tot 1960, vicevoorzitter staatsraad van september tot oktober 1960. Daarna trok hij zich wegens ziekte (leukemie) terug. |
|
- |
- |
- |
1964-1990 |
DDR-politicus, lid SED, medeoprichter FDJ, lid Centraal Comité SED, afgevaardigde in de Volkskammer van 1954 tot 1989, verantwoordelijk voor agitatie en pers, hoofdredacteur Neues Deutschland tussen 1958 en 1966, lid Politbüro (verantwoordelijk voor buitenlandse betrekkingen). |
|
Parkallee |
4 |
22 |
- |
DDR-politicus, voorzitter eenheidsvakbond FDGB tussen 1975 en 1989, lid Volkskammer van 1963 tot 1989, lid van Centraal Comité SED, lid Politbüro. |
|
Parkallee |
2 |
23 |
- |
DDR-politicus, hooggeplaatst partijfunctionaris SED, 1e secretaris SED Bezirk Halle, lid Politbüro, SED-secretaris van Landbouw. Tot zijn verrassende dood in september 1988 werd hij gezien als een potentiële opvolger van Erich Honecker. |